Σάββατο 23 Ιουνίου 2012

Το πήδημα της φωτιάς για μια νέα αρχή

 Το πήδημα της φωτιάς, το αμίλητο νερό και ο Κλήδονας είναι όλα έθιμα της ελληνικής υπαίθρου και των νησιών και συμβολίζουν την αλλαγή του «ριζικού» προς το καλύτερο
και τη μετάβαση στη χρονική περίοδο όπου η ημέρα θα αρχίσει σιγά – σιγά να μικραίνει. Κάποια αναβιώνουν (ακόμα) κάθε χρόνο στις 23-24 Ιουνίου, την παραμονή και ανήμερα του Αϊ Γιάννη του Προδρόμου, του Ριζικάρη, του Ριγανά, που την ημέρα αυτή ευλογεί τα βότανα της εξοχής – και πιο πολύ τη ρίγανη, για να μυρίζουν όμορφα και να γιατρεύουν .
Φωτιά και καθαρμός
Το τέλος του Ιουνίου σηματοδοτείται από μια σημαντική γιορτή. Λίγο μετά το θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου) το γενέθλιο του Αϊ Γιάννη του Προδρόμου (24 Ιουνίου) φέρνει μαζί του μια σειρά από ιδιόμορφες εκδηλώσεις, που παραπέμπουν περισσότερο στην αρχαιοελληνική παράδοση του Κλήδονα. Το βράδυ της παραμονής το έθιμο θέλει να ανάβονται φωτιές σε ανοικτούς χώρους με ξερά κλωνάρια, παλιά σκιάχτρα και ξερά φύλλα ελιάς. Όλοι φέρνουν επίσης τα ξερά στεφάνια του Μάη για να τα ρίξουν στις ζωηρές φλόγες, μαζί με ρίγανη και αλάτι και μετέχουν σε ένα ιερό, σχεδόν μαγικό τελετουργικό: Θα πρέπει να πηδήξουν συμβολικά τρεις φορές πάνω από την καθαρτήρια, όπως πιστεύεται, φωτιά ή πάνω από τρεις συνεχόμενες φωτιές, για να έχουν υγεία και ευτυχία. Η στάχτη θα μοιραστεί στις κοπέλες και όλοι εύχονται να απαλλαχτούν από το κακό και να εισέλθουν σε μια ευνοϊκότερη περίοδο της ζωής, καθαροί και ακμαίοι.
Κλήδονας και αμίλητο νερό
Το επόμενο απόγευμα, ανήμερα του Προδρόμου, όλοι συγκεντρώνονται σε ένα σταυροδρόμι, γύρω από μια μεγάλη κανάτα με το αμίλητο νερό. Το νερό ονομάζεται έτσι γιατί το έχει μεταφέρει μια κοπέλα του χωριού χωρίς να βγει από το στόμα της ούτε μια λέξη. Μέσα στην κανάτα οι χωριανοί έχουν ρίξει τα ριζικάρια, αντικείμενα (π.χ. χρυσαφικά) που θα προφητεύσουν το ριζικό κάθε νέας. Η τελετή απαιτεί οι γυναίκες να απαγγέλλουν περιπαικτικά δίστιχα και να μοιράζουν τυχαία τα ριζικάρια στις κοπέλες λέγοντας: «Κλειδώνουμε του Κλήδονα με τ’ Αϊ Γιαννιού τη χάρη κι όποια έχει καλό το ριζικό, να δώσει να το πάρει». Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας οι ανύπαντρες στέκονται ολόγυμνες μπροστά στον καθρέπτη ή σκύβουν επάνω από ένα πηγάδι για να οραματιστούν ποιον θα παντρευτούν, ενώ άλλες καταφεύγουν στην αυγομαντεία (!).
Και στην Ευρώπη
Κάποτε οι Ευρωπαίοι άναβαν και αυτοί φωτιές την ίδια εποχή. Πρόκειται εμφανώς για κοινωνικά έθιμα άλλων χρόνων, που οδηγούσαν οπωσδήποτε σε γλέντια και συνοικέσια (τότε δεν υπήρχαν ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης…).
πηγή:goldenmag.gr