Η δημιουργία του ξεκινά στα τέλη του 18ου αιώνα και για την αιτία της υπάρχουν δύο εκδοχές.
Η μια είναι ότι ο Χατζή Μπεκίρ, ζαχαροπλάστης της εποχής, έφτιαξε το λουκούμι όταν άκουσε τον σουλτάνο να απαιτεί ένα γλυκό μαλακό μετά από το σπάσιμο ενός δοντιού. Ανακάτεψε νερό, ζάχαρη, κιτρικό οξύ, ροδόνερο και αλεύρι και ανακάτευε ώσπου έγινε ένας κολλώδης μαλακός πολτός. Τον άφησε να κρυώσει , τον έκοψε μικρά μικρά κομματάκια , πασπάλισε με ζάχαρη και τον παρουσίασε στον σουλτάνο.
Μια άλλη εκδοχή είναι ότι ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίντ ο Α ζήτησε να του φτιάξουν ένα γλυκό για να κατευνάσει τις εκατοντάδες γυναίκες του χαρεμιού του και να σταματήσουν τα παράπονα και την γκρίνια. Έτσι δημιουργήθηκε το «ραχάτ λουκούμ» .
Το μαγαζί του Χατζή Μπεκίρ ξεκίνησε το 1777 και πέρασε από γενιά σε γενιά και διατηρείται μέχρι και σήμερα από τους απογόνους του ενώ ο ίδιος έγινε το σύμβολο μιας εποχής. Πίνακας που τον απεικονίζει του ζωγράφου Πρετσιόζι βρίσκεται στο Λούβρο και το όνομα του αναφέρεται σε τραγούδια και λογοτεχνικά έργα όπως την Λωξάνδρα και το Αραμπέσκ.
Το λουκούμι ξεπέρασε γρήγορα τα σύνορα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο. Έγινε το αγαπημένο γλυκό του Ναπολέοντα και του Ουίνστον Τσόρτσιλ και ο Πάμπλο Πικάσο δεν μπορούσε μέρα χωρίς αυτά.
Στην Ελλάδα το λουκούμι έφτασε στις αρχές του 19ου αιώνα. Με τον καιρό οι έλληνες τεχνίτες πρόσθεσαν τα δικά τους στοιχεία στην παρασκευή του , τους εργάτες που ανακάτευαν ώρες στα καζάνια αντικατέστησαν οι μηχανές και τα ξύλα για την φωτιά αντικαταστάθηκαν από το προπάνιο.
Το λουκούμι όμως πήρε τη θέση του στην παράδοση μας και στις καρδιές μας.
Σε πολλά μέρη της Ελλάδας παρασκευάζονται λουκούμια αλλά φημισμένα είναι της Σύρου, το σουτζόυκ λουκούμ της Κομοτηνής και οι ακανέδες των Σερρών.
Στη Σύρο έφτασε η τέχνη του από την Πόλη από Χιώτες τεχνίτες που πρόσθεσαν στα στοιχεία του και την μαστίχα .
Η πρώτη παρασκευή έγινε το 1832 και δεν σταμάτησαν έκτοτε. Λέγεται ότι αυτό που κάνει τόσο ξεχωριστά τα λουκούμια της Σύρου είναι το υφάλμυρο νερό της αλλά ο κος Λειβαδάρας ( η οικογένεια του οποίου κατασκευάζει λουκούμια από το 1923 ) υποστηρίζει ότι εκτός από το νερό παίζει ρόλο η χρήση του αμύλου ζάχαρης και όχι της γλυκόζης , οι δοσολογίες και οι συνταγές που κρατάει αναλλοίωτες μέχρι σήμερα και συνεχίζει να μετράει τα υλικά του με οκάδες και η γνώση της τέχνης της παρασκευής του, άλλο λουκούμι γίνεται όταν φυσάει νοτιάς και άλλο όταν φυσάει βοριάς λεει χαρακτηριστικά.
Το «ραχάτουλ χουλκούμ» σημαίνει «αυτό που ανακουφίζει το λάρυγγα» και αυτό ακριβώς είναι αυτό το γλυκάκι, με άρωμα μαστίχας ή τριαντάφυλλου, με φιστίκι ή με καρύδι , με σουσάμι ή με μέλι το λουκούμι είναι μια ανακούφιση για τον ουρανίσκο, μια γλυκιά μπουκίτσα Ελλάδας.
touristorama