που μας χρησιμεύει, πόσο μας συμφέρει και ποια είναι τα θετικά του μέσα στα πλαίσια του “πράσινου κινήματος” που όλο και αναπτύσσεται μέσα στην οικονομική και οικολογική κρίση που διανύουμε;
Πριν απ’ όλα, το φυσικό αέριο είναι ένα οργανικό χημικό καύσιμο σε αέρια μορφή που αποτελείται κυρίως από μεθάνιο σε ποσοστό 70-90%, αιθάνιο, προπάνιο και βουτάνιο (τα δύο τελευταία χρησιμοποιούνται στα γνωστά μας γκαζάκια) και άλλες οργανικές ενώσεις σε μικρότερες ποσότητες. Βρίσκεται σε κοιτάσματα στο υπέδαφος και προέρχεται από την ίδια περίπου διαδικασία που δημιούργησε το πετρέλαιο. Η αέρια μορφή του μας υποχρεώνει να το μεταφέρουμε με δυο τρόπους: είτε με αγωγούς πολλών χιλιομέτρων (η σωλήνα στο Κιργιστάν της γνωστής Ντάλιας του Παραπέντε και ο πολυσυζητημένος αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη) είτε με ειδικά κατασκευασμένα πλοία που το μεταφέρουν σε υγρή μορφή. Στα σπίτια μας φτάνει σε αέρια μορφή μέσα από ειδικούς σωλήνες που έχουν εγκατασταθεί κάτω από τους δρόμους.
Ως οικολογικό καύσιμο, ευελπιστεί να αντικαταστήσει το πετρέλαιο στις περισσότερες χρήσεις του, αλλά και άλλα καύσιμα όπως ο λιγνίτης. Έτσι, η χρήση του εκτείνεται από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, την κίνηση αυτοκινήτων και λεωφορείων (τα γνωστά μας λεωφορεία του ΟΑΣΑ με τις ζωγραφισμένες φούσκες), εως και τη βιομηχανία. Η χρήση όμως που μπορούμε να του κάνουμε εμείς είναι στα σπίτια μας. Σκεφτείτε τι συσκευές έχουμε που θερμαίνονται: η κουζίνα, ο φούρνος, το καλοριφέρ, ο θερμοσίφωνας.
Επειδή όμως η σχέση του φυσικού αερίου με το πετρέλαιο είναι ανταγωνιστική, αμέσως έρχεται το ερώτημα γιατί να αλλάξω τις συσκευές μου με αυτές που καίνε φυσικό αέριο. Το άμεσο κέρδος είναι οικολογικό. Η καύση του φυσικού αερίου είναι πολύ καθαρότερη από την καύση του πετρελαίου. Επίσης, το φυσικό αέριο δεν υπόκειται σε επεξεργασία στα διυλιστήρια αλλά έρχεται αμέσως στα σπίτια μας. Το πετρέλαιο χρειάζεται να το παραγγείλουμε και να το αποθηκεύσουμε σε μεγάλες δεξαμενές στο σπίτι μας, γεγονός που είναι και επικίνδυνο και πιάνει και μεγάλο χώρο στο σπίτι μας. Το φυσικό αέριο είναι σαν το νερό ή το ρεύμα: το έχουμε όταν το χρειαζόμαστε και πληρώνουμε όσο χρησιμοποιήσουμε. Επίσης προσφέρει αυτονομία, καθώς αν ζούμε σε διαμέρισμα είναι δυνατή η εγκατάσταση ατομικού καυστήρα και η σύνδεσή του με το νερό που ζεσταίνουμε και το καλοριφέρ σε ειδικές περιπτώσεις. Οι συσκευές που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο έχουν μικρότερους χρόνους απόκρισης, ακριβέστερη ρύθμιση και μεγαλύτερη απόδοση για χαμηλότερη κατανάλωση.
Η επόμενη σημαντική ερώτηση ειδικά τον καιρό της οικονομικής κρίσης είναι το κόστος. Κι εδώ έχουμε όλοι ενδιαφέρον να μειώσουμε την επιβάρυνσή μας στο περιβάλλον όσο μπορούμε. Δυστυχώς όμως όλες οι οικολογικές εφαρμογές απαιτούν αλλαγή των υπαρχουσών εγκαταστάσεων. Έτσι απαιτείται ένα αρχικό κεφάλαιο, το οποίο θα αποσβεστεί σε κάποιο χρονικό διάστημα πριν να αρχίσει να φαίνεται το όφελος στα καθημερινά μας έξοδα. Πρέπει λοιπόν να συνυπολογίσουμε το κόστος της σύνδεσης με το δίκτυο, της εγκατάστασης των δικτύων του σπιτιού, με πρόσθετο πρόβλημα τα μερεμέτια στο σπίτι και τέλος το κόστος της αλλαγής της κουζίνας, του φούρνου ή του καυστήρα του καλοριφέρ. Το καλό είναι ότι οι εταιρίες παροχής φυσικού αερίου κάνουν προσφορές και χρηματοδοτήσεις για να μειώσουν λίγο το κόστος της αλλαγής. Το κόστος της κατανάλωσης είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό και δυστυχώς οι διαφορές δεν είναι σημαντικές συγκριτικά με το πετρέλαιο, παρά μόνο στις μεγάλες καταναλώσεις, όπου φαίνεται η διαφορά.
Επόμενο σημαντικό θέμα είναι η ασφάλεια, καθώς το φυσικό αέριο δεν παύει να έχει τους κινδύνους του υγραερίου που χρησιμοποιούσαμε τόσα χρόνια στα γκαζάκια. Παρ’ όλα αυτά, καθώς τα δίκτυα και οι συσκευές για τη χρήση του είναι εξαιρετικά σύγχρονης τεχνολογίας, έχουν προβλεφθεί πολλές δικλείδες ασφαλείας. Για παράδειγμα, ενώ το φυσικό αέριο από μόνο του είναι άοσμο, του έχει προστεθεί μια χαρακτηριστική μυρωδιά ώστε πιθανές διαρροές να είναι εύκολα αντιληπτές. Το δίκτυο και οι συσκευές έχουν κατασκευαστεί με τρόπο ώστε πιθανές διαρροές να γίνονται αντιληπτές άμεσα και να διακόπτεται η παροχή πριν υπάρξει κίνδυνος πυρκαγιάς ακόμα και σε περιπτώσεις σεισμού. Το μόνο που θέλει πολλή προσοχή είναι η επιλογή ενός αξιόπιστου κατασκευαστή για το εσωτερικό δίκτυο του σπιτιού.
Είδαμε ότι το φυσικό αέριο είναι οικολογικό, ασφαλές και αποδίδει σχετικά καλύτερα συγκριτικά με το πετρέλαιο. Το αν αξίζει να κάνει κανείς τη μετατροπή εξαρτάται αποκλειστικά από τα προσωπικά του κριτήρια καθώς οι παράγοντες είναι ηθικοί (πόσο οικολόγοι είμαστε), οικονομικοί (πόσα λεφτά έχουμε στην άκρη και αν μπορούμε να κάνουμε την επένδυση) και λογικοί γιατί οι οικολογικές εφαρμογές στα κτίρια πρέπει να αποφασίζονται με ψυχραιμία ώστε να αποδώσουν στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, ενώ η απόφαση βελτίωσης ενός κτιρίου πρέπει να συνοδεύεται από τις συμβουλές έμπειρων μηχανικών για την επιλογή της ασφαλέστερης, οικονομικότερης και οικολογικότερης λύσης ανάλογα με την κάθε περίπτωση.
Τσιτνίδης Πέτρος
Αρχιτέκτων Μηχανικός ΔΠΘ