Το στοίχημα Τσίπρα

Προσαρμογή στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες, υπέρβαση εσωτερικών αντιφάσεων και συγκερασμός… ψυχολογικών διαθέσεων συνθέτουν την πρόκληση μπροστά στην οποία βρίσκονται ο κ. Αλ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ σε μια συγκυρία κρίσιμη για τη χώρα και το πολιτικό της προσωπικό. Από τη μία πλευρά η προσπάθεια διαμόρφωσης μιας ασφαλούς ανάλυσης για τις εξελίξεις που αφορούν την Ελλάδα και το μέλλον της στην ευρωζώνη και από την άλλη η διαδικασία μετάβασης στον περίφημο ενιαίο φορέα, που μπαίνει στην τελική ευθεία την ερχόμενη Παρασκευή, βρίσκουν τον σχηματισμό της αξιωματικής αντιπολίτευσης ενώπιον του μείζονος, κατά πολλούς, ζητούμενου: «θα κάνει το μεγάλο βήμα ο ΣΥΡΙΖΑ ή θα δειλιάσει μπροστά στο ενδεχόμενο να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας;». Ο τρόπος με τον οποίο απαντούν οι εκπρόσωποι των εσωκομματικών ρευμάτων καταδεικνύει ότι τίποτε δεν είναι αυτονόητο και πως οι εκτιμήσεις για το εγγύς μέλλον διαφέρουν.

Εν όψει της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης που ξεκινά την επόμενη Παρασκευή, 30 Νοεμβρίου, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας και θα διαρκέσει ως και τις 2 Δεκεμβρίου, οι περισσότεροι στους κόλπους της αξιωματικής αντιπολίτευσης κινούνται με βάση τη συγκυρία. Από τη μία πλευρά, η γνωστή ομάδα στελεχών στα ηγετικά κλιμάκια (μεταξύ των οποίων οι κκ. Ι. Δραγασάκης, Γ. Σταθάκης και ο ίδιος ο κ. Αλ. Τσίπρας) θεωρούν ότι οι εξελίξεις τούς έχουν δικαιώσει πολιτικά με κάθε τρόπο.

Επισημαίνουν σε αυτό το πλαίσιο ότι η επιχειρηματολογία τους για το χρέος, τη βιωσιμότητά του και την περαιτέρω διαχείρισή του συμπίπτει πλέον με εκείνη των δανειστών και εκτιμούν ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα καταστεί αναπόφευκτη η συζήτηση για τη μερική διαγραφή του χρέους, με όποια μέθοδο και αν τελικά επιλεγεί («πάγωμα» αποπληρωμής τόκων, «κούρεμα», ρήτρα ανάπτυξης κ.ο.κ.). Με αυτά τα δεδομένα βλέπουν ότι έχει εκλείψει το στοιχείο της «απειλής» από μια ενδεχόμενη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ.

Επιμένουν σε αυτή την ομάδα ότι «η μάχη πρέπει να δοθεί εντός του ευρώ» και τονίζουν ότι «δεν μπορείς να προκαλέσεις την έξοδό σου», από τη στιγμή που δεν έχεις μια συγκεκριμένη, τεκμηριωμένη και πειστική πρόταση για το τι θα επακολουθήσει.

Με τον τρόπο αυτόν απευθύνονται πρωτίστως στους συντρόφους τους στο εσωτερικό, και ειδικότερα στο Αριστερό Ρεύμα (Π. Λαφαζάνης, Δ. Στρατούλης κ.ά.), οι οποίοι θεωρούν ότι οι τελευταίες εξελίξεις, πέραν των ανακολουθιών της κυβέρνησης, αναδεικνύουν και τη δική τους θέση περί αδυναμίας ανασυγκρότησης της χώρας στο πλαίσιο της ΟΝΕ.

«Στον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τη θέση μας, μπορεί οι εξελίξεις να μας προλάβουν» αναφέρει από την άλλη πλευρά ένα από τα στελέχη του Αριστερού Ρεύματος, που εμμένει στην ενότητα της Αριστεράς αλλά διαπιστώνει ότι αυτή είναι ένας μακρινός στόχος. «Κι αν κληθείτε αύριο να κυβερνήσετε;» ερωτάται. «Αν κληθούμε θα το κάνουμε» απαντά και συμπληρώνει με αφοπλιστικό τρόπο ότι «ούτως ή άλλως, η εμπειρία δεν μεταδίδεται».

Το γεγονός ότι η Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ συμπίπτει με την πλέον δραματική συγκυρία για τη χώρα είναι πάντως φανερό ότι προβληματίζει τον κ. Τσίπρα και τους συνεργάτες του - κυρίως ως προς το αν θα υπάρξει πολιτικός χρόνος για τη διεξαγωγή του ιδρυτικού συνεδρίου τον Ιούνιο του 2013. Εν αναμονή των ευρωπαϊκών αποφάσεων και των συνεπειών που αυτές θα επιφέρουν στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, η αξιωματική αντιπολίτευση επιχειρεί να κάνει τις ασφαλέστερες δυνατές επιλογές.

Σε ό,τι αφορά το «άνοιγμα» του κ. Τσίπρα σε ενδεχόμενη αντιμνημονιακή συνεργασία ακόμη και με τους Ανεξάρτητους Ελληνες, κοινή είναι η εκτίμηση ότι επρόκειτο για μια κίνηση τακτικής, με προφανή στόχο τη διεύρυνση της δεξαμενής ψήφων. Κορυφαίο κοινοβουλευτικό στέλεχος και συνομιλητής του κ. Τσίπρα θεωρεί σε αυτό το πλαίσιο πιθανότερη μια μετακίνηση μερίδας στελεχών του κόμματος του κ. Π. Καμμένου στο φημολογούμενο μπλοκ της «αστικής παράταξης».

Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, στις συζητήσεις του επόμενου Σαββατοκύριακου δεν πρόκειται να παρουσιαστούν νέες προγραμματικές θέσεις πέραν της υπάρχουσας επικαιροποίησης του προεκλογικού προγράμματος και του σχεδίου διακήρυξης που προσφάτως εγκρίθηκε από τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ.

Παρουσιάζονται όμως εν όψει αυτών κάποιες νέες παραδοχές: βασική μεταξύ αυτών είναι ότι τα στοιχεία και οι εξελίξεις έχουν ήδη καταστήσει ανεπίκαιρες κάποιες εξαγγελίες, όπως π.χ. η ετήσια αύξηση των φορολογικών εσόδων με ρυθμό 1% σε ορίζοντα τετραετίας. «Με όσα έχουν γίνει από τον Ιούνιο κι έπειτα, αυτό το σχέδιο δεν είναι ρεαλιστικό αυτή τη στιγμή» αναφέρει χαρακτηριστικά κορυφαίο στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Προσθέτει όμως ότι αυτό δεν σημαίνει ότι δικαιώνονται όσοι έχουν ταχθεί υπέρ του περίφημου Plan B. «Αυτή η συζήτηση πρέπει να τελειώσει» τονίζει η ίδια πηγή, και εξηγεί ότι τα ενδεχόμενα που υπονοούν όσοι κάνουν λόγο για το Plan B οφείλουν και πρέπει να συμπεριληφθούν στο Plan A, «μόνο για την περίπτωση που βρεθούμε μπροστά σε ένα ατύχημα».

Ενδείξεις για το τι νοείται με τον όρο «ατύχημα» έδωσε ο ίδιος ο κ. Τσίπρας προ ημερών, όταν εμμέσως πλην σαφώς αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο ενός χρεοστασίου, αναφορά που εν πολλοίς πέρασε απαρατήρητη. «Αθέτηση των υποχρεώσεων από την πλευρά των συμβαλλομένων σημαίνει ότι και εμείς θα αναγκαστούμε - δεν το θέλουμε, αλλά θα αναγκαστούμε - να κάνουμε τις επιλογές μας. Και η επιλογή μας είναι πρώτα οι κοινωνικές ανάγκες, πρώτα οι μισθοί και οι συντάξεις και μετά αυτά τα οποία χρωστάμε στους πιστωτές» τόνισε ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την προηγούμενη εβδομάδα, λαμβάνοντας βεβαίως ως προϋπόθεση την ύπαρξη ενός πρωτογενούς πλεονάσματος, το οποίο όμως τείνει να επιτευχθεί με τις περικοπές που ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τα λοιπά καταγγέλλει.

Την ίδια στιγμή στην πλευρά του Αριστερού Ρεύματος φαίνεται να επικρατεί μεγαλύτερη αμηχανία για τις εξελίξεις στο εθνικό και στο εσωκομματικό πεδίο. Στο μεν πρώτο, η ανάλυσή τους τούς οδηγεί σε μια ραγδαία επιδείνωση της κατάστασης, που επιμένουν ότι μπορεί να φθάσει στην αναγκαστική έξοδο από το ευρώ, στο δε δεύτερο φοβούνται ότι η ομογενοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ συνιστά πρωτίστως ένα προσωπικό στοίχημα του κ. Τσίπρα και εν όψει αυτού θέλουν να διασφαλίσουν τα εσωκομματικά τους κεκτημένα. «Δική μας διστακτικότητα θα ευθύνεται για την τυχόν διολίσθηση του ΣΥΡΙΖΑ προς αρχηγοκεντρικά μοντέλα και προς την εμπέδωση ενός πλαδαρού αμεσοδημοκρατισμού, που δεν αντιστοιχεί ούτε στις αυθεντικές παραδόσεις της Αριστεράς ούτε, κυρίως, στις ανάγκες και στα πολιτικά καθήκοντα που τίθενται μπροστά μας» επισημάνθηκε σε μια από τις πρόσφατες εσωκομματικές συνελεύσεις από την πλευρά του Αριστερού Ρεύματος.
«Κυλιόμενο πρόγραμμα»

Από την αντιπολίτευση στον πολιτικό ρεαλισμό
Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ επεξεργάζονται την έννοια, τις διαδικασίες και τις δομές που θα τους δώσουν τη δυνατότητα διαμόρφωσης ενός «κυλιόμενου προγράμματος», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά κορυφαίο στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Είναι όμως ενδεικτικό ότι το ίδιο στέλεχος στρέφεται και κατά πολλών συντρόφων του αναφέροντας: «Υπάρχουν πολλοί που έχουν τις απόψεις τους αλλά που δεν αντιλαμβάνονται καν την κατάσταση. Ως τώρα ήμασταν ένας "χώρος", δηλαδή οι απόψεις και οι θέσεις είναι ισότιμες στην αυτονομία τους. Αυτό πρέπει να το υπερβούμε με συγκεκριμένες νέες δομές και λειτουργίες. Αν κληθούμε να αναλάβουμε τη διακυβέρνηση, τι θα λέμε; "Περιμένετε να συζητήσουμε";» Κατά τον τρόπο αυτόν, το συγκεκριμένο ηγετικό στέλεχος εμφανίζεται πιο κοντά στον πολιτικό ρεαλισμό ενός κυβερνητικού σχηματισμού απ' ό,τι θέλει σήμερα να εμφανίζεται ο κ. Τσίπρας, ο οποίος μιλάει για συλλογικές αποφάσεις και εσωκομματικά σχήματα που θα επεξεργάζονται κάθε κρίσιμη απόφαση.

larissanet